Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο: Επιστημονική ανάλυση και πρακτικές κατευθύνσεις από την Ψυχολόγο – Εκπ. Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια Αγαθή Μάνου

Η μετάβαση από το Νηπιαγωγείο στο Δημοτικό Σχολείο σηματοδοτεί
ένα νέο και σημαντικό στάδιο εξέλιξης τόσο του ίδιου του παιδιού όσο και της
οικογένειάς του.

Την περίοδο αυτή γίνονται έντονες αλλαγές τόσο στη ζωή του
παιδιού όσο και στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον, εκθέτοντάς
το σε μια μεγάλη ποικιλία απαιτήσεων: γνωστικών, συναισθηματικών και
κοινωνικών.

Η συζήτηση για την ομαλή μετάβαση είναι σημαντική καθώς  η προσαρμογή των παιδιών στις νέες αλλαγές μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα αποτελέσματα στη σχολική τους εξέλιξη, στην κοινωνικοποίησή τους καθώς και στην ακαδημαϊκή τους πορεία.

Τι εννοούμε λέγοντας ομαλή μετάβαση στο σχολείο; Και πώς τη διασφαλίζουμε;

• Η έννοια της μετάβασης είναι ένα προσωπικό, ιδιαίτερο και μοναδικό βίωμα για το κάθε άτομο, συνδεδεμένο με αλλαγές ρόλων και περιβαλλοντικών συνθηκών.
• Η μετάβαση είναι μια δυναμική διαδικασία η οποία αρχίζει με τη γέννηση του παιδιού και συνεχίζεται δια βίου.
• Ως την ώρα που θα φτάσει ένα παιδί στο νηπιαγωγείο έχει ήδη βιώσει μια σειρά προηγούμενων μεταβάσεων.
• Η μετάβαση από το νηπιαγωγείο στο δημοτικό ολοκληρώνεται όταν το κάθε παιδί ανάλογα με τον προσωπικό του ρυθμό ανάπτυξης, ενστερνισθεί τη νέα ταυτότητα και τον συνεπαγόμενο από αυτή ρόλο του μαθητή ή της μαθήτριας.

Τι μπορεί να χρειάζεται ένα παιδί μέσα στην οικογένεια ώστε να είναι προετοιμασμένο για την είσοδό του στο σχολείο; 

Η τήρηση ενός προγράμματος με σταθερή ώρα φαγητού, παιχνιδιού και κυρίως ύπνου, είναι πολύ σημαντική ώστε το παιδί να είναι ξεκούραστο, να μπορεί να ξυπνάει εύκολα το πρωί και να νιώθει ασφάλεια και σταθερότητα

Πως μπορούμε να ενθαρρύνουμε το παιδί να αναπτύξει μια θετική στάση απέναντι στο σχολείο και τους εκπαιδευτικούς;

• Ακούμε τη γνώμη του παιδιού και λαμβάνουμε υπόψη τις επιθυμίες του.
• Ενθαρρύνουμε το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του.
• Περνάμε χρόνο μαζί συζητώντας, ζωγραφίζοντας, διαβάζοντας λογοτεχνικά βιβλία, μαγειρεύοντας, πηγαίνοντας περιπάτους.
• Προτρέπουμε το παιδί να αυτοεξυπηρετείται.
• Παίζουμε ακολουθώντας τους κανόνες.
• Δίνουμε ευκαιρίες να συμμετέχει το παιδί μας ενεργά στις δουλειές του σπιτιού και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες.

Τι δεν χρειάζεται να κάνουμε ως γονείς πριν πάει το παιδί στο σχολείο

• Να βάλουμε το παιδί να μάθει τα γράμματα και τους αριθμούς.
• Να μιλάμε συνέχεια για το σχολείο.
• Να το φοβίζουμε και να το αγχώνουμε.
• Να ανησυχούμε υπερβολικά
• Να φοβόμαστε ή να αναμένουμε ότι το παιδί μας θα ζήσει τις ίδιες σχολικές εμπειρίες με τις δικές μας.

Ξεκινώντας το Σχολείο

• Συνοδεύουμε το παιδί στο σχολείο και διαχειριζόμαστε με ψυχραιμία τον αποχωρισμό.
• Αναφέρουμε στον/στην εκπαιδευτικό ό,τι θεωρούμε σημαντικό να γνωρίζει για το παιδί μας.
• Εξοικειωνόμαστε σταδιακά με το χώρο και το πρόγραμμα.
• Είμαστε συνεπείς στην προσέλευση και την αποχώρηση.
• Δίνουμε χρόνο στον εαυτό μας και στο παιδί να προσαρμοστεί.
• Είμαστε παρόντες στις συναντήσεις του σχολείου αλλά και του συλλόγου γονέων.
• Συμμετέχουμε στις δράσεις του σχολείου.
• Γινόμαστε ενεργά μέλη της σχολικής κοινότητας.
• Αν εμείς νιώσουμε ασφάλεια θα νιώσει και το παιδί μας!

Καλό είναι τα παιδιά να:

• Μην παρακολουθούν δελτία ειδήσεων και να μην απασχολούνται στις οθόνες χωρίς όρια.
• Κοιμούνται νωρίς για να ξυπνήσουν νωρίς.
• Να φορούν άνετα ρούχα και παπούτσια.
• Τρώνε πρωινό.
• Προσπαθούν να ξεκινήσουν για το σχολείο με χαμόγελο και ωραία διάθεση, η μουσική λειτουργεί θετικά!
• Νιώθουν ότι ως γονείς τα εμπιστευόμαστε.

Τα παιδιά δεν μαθαίνουν με όσα τους λέμε.

Μαθαίνουν με όσα βλέπουν και παρατηρούν από εμάς τους ενήλικες!

Ας μην ξεχνάμε ότι το παιδί μας ετοιμάζεται να περάσει σ’ ένα άλλο επίπεδο ανεξαρτησίας και σε αυτή τη μετάβαση οφείλουμε να σταθούμε δίπλα του με αγάπη, σταθερότητα και σεβασμό στη δική του μοναδική ζωή!

Μάνου Αγαθή – Δήμητρα

Ψυχολόγος Α.Π.Θ. MSc

Εκπ. Συστημική Οικογενειακή Θεραπεύτρια