Οι ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος στα παιδιά : Επιστημονική ανάλυση, κλινική προσέγγιση και κατευθυντήριες οδηγίες, από την Παιδίατρο κ. Μαρία Γερούδα
Οι ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος αποτελούν ένα από τα πιο συχνά προβλήματα υγείας της παιδικής ηλικίας. Εμφανίζονται κυρίως τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, εξαιτίας:
· της έναρξης της σχολικής περιόδου και του συγχρωτισμού των παιδιών,
· αλλά και των μεταβολών της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.

Συχνότητα εμφάνισης
Ένα κατά τα άλλα υγιές παιδί μπορεί να νοσήσει έως και 10–15 φορές ετησίως από ήπιες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού. Η συχνότητα αυτή θεωρείται φυσιολογική και συμβάλλει στη σταδιακή ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Τρόποι μετάδοσης & παράγοντες κινδύνου
Στο σχολείο, το νηπιαγωγείο και τον παιδικό σταθμό, τα παιδιά έρχονται καθημερινά σε στενή επαφή, γεγονός που ευνοεί τη μετάδοση ιών.
Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης είναι:
· Μέσω των χεριών, κατά την ανταλλαγή παιχνιδιών ή αντικειμένων.
· Μέσω σταγονιδίων που εκπέμπονται με το βήχα, το φτέρνισμα ή την ομιλία.
Επιπλέον:
· Το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών δεν είναι πλήρως ανεπτυγμένο
· Η δυσκολία στην τήρηση των κανόνων υγιεινής τα καθιστά πιο ευάλωτα στις λοιμώξεις.
Γιατί μιλάμε για «απλές ιώσεις»;
Η πλειονότητα των αναπνευστικών λοιμώξεων στα παιδιά οφείλεται σε ιούς. Οι λοιμώξεις αυτές είναι ήπιες, αυτοϊώμενες και μικρής διάρκειας.
Συχνότεροι ιοί:
· Ιός της γρίπης
· Ιός της παραγρίπης
· RSV (Respiratory Syncytial Virus)
· Ρινοϊοί
· Κορονοϊοί
Τυπικά συμπτώματα:
· Καταρροή ή ρινική συμφόρηση
· Φτάρνισμα
· Πόνος στον λαιμό (φαρυγγοδυνία)
· Βήχας
· Πυρετός
Ορισμένες λοιμώξεις μπορεί να εξελιχθούν ή να επιπλακούν με μικροβιακές λοιμώξεις, όπως:
· Ωτίτιδα
· Πυώδης αμυγδαλίτιδα
· Βρογχίτιδα
· Πνευμονία
Πότε να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο
Οι γονείς θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον παιδίατρο όταν το παιδί παρουσιάζει:
· Κακή γενική κατάσταση
· Πυρετό που διαρκεί πάνω από 3 ημέρες
· Υψηλό πυρετό που δεν υποχωρεί
· Δυσκολία στην αναπνοή ή ταχύπνοια
· Υπνηλία, αδυναμία ή υπερβολική κόπωση
· Ασυνήθιστο ή έντονο βήχα
· Πόνο στο στήθος
· Εμέτους ή διάρροια
Αντιμετώπιση
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται ειδική θεραπεία, καθώς η ίωση υποχωρεί από μόνη της.
Συστήνονται:
· Αντιπυρετικά (όταν υπάρχει πυρετός)
· Ήπια αποσυμφορητικά ρινός
· Άφθονα υγρά και φυσικοί χυμοί
· Πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία διατροφή
· Επαρκής ξεκούραση
Αντιβιοτικά δεν χρειάζονται, καθώς δεν δρουν στους ιούς. Η αλόγιστη χρήση τους μπορεί να προκαλέσει:
· Διαταραχή της εντερικής χλωρίδας
· Διάρροιες
· Μυκητιάσεις
· Ανάπτυξη αντοχής στα αντιβιοτικά
Αντιβίωση χορηγείται μόνο μετά από ιατρική εξέταση και μόνο σε μικροβιακές επιλοιμώξεις.
Πρόληψη & γενικές οδηγίες
Ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος:
· Ισορροπημένη διατροφή
· Επαρκής ύπνος
· Τακτική φυσική άσκηση
Υγιεινή:
· Συχνό και σωστό πλύσιμο των χεριών
· Κάλυψη του στόματος με τον αγκώνα κατά τον βήχα ή το φτέρνισμα
· Χρήση μάσκας όπου είναι εφικτό
· Καλός αερισμός των εσωτερικών χώρων
Εμβολιασμός:
· Ο αντιγριπικός εμβολιασμός (Οκτώβριος–Νοέμβριος) είναι σημαντικός για την πρόληψη σοβαρών λοιμώξεων, ιδίως σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Περιορισμός μετάδοσης:
· Όταν το παιδί παρουσιάζει συμπτώματα, καλό είναι να παραμένει στο σπίτι για να προστατεύσει τα υπόλοιπα παιδιά.
Επιστροφή στο σχολείο
Το παιδί μπορεί να επιστρέψει στις δραστηριότητές του όταν:
· Δεν έχει πυρετό για τουλάχιστον 48 ώρες
· Δεν παρουσιάζει εμέτους ή διάρροιες
· Υπάρχει σαφής βελτίωση των συμπτωμάτων του αναπνευστικού το τελευταίο 24ωρο
Υπενθύμιση:
Η πλειονότητα των ιώσεων είναι ήπιες και αυτοπεριοριζόμενες. Με σωστή φροντίδα, καλή διατροφή, επαρκή ξεκούραση και επικοινωνία με τον παιδίατρο όπου χρειάζεται, τα παιδιά αναρρώνουν πλήρως και με ασφάλεια.

ΓΕΡΟΥΔΑ ΜΑΡΙΑ
Παιδίατρος