Η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να εγκρίνει την ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ
Η χώρα θα μπορούσε να ενταχθεί στο ενιαίο νόμισμα την 1η Ιανουαρίου 2026, παρά τις εσωτερικές ανησυχίες που εξακολουθούν να υπάρχουν για την υιοθέτησή του.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται σύντομα να εγκρίνει το αίτημα της Βουλγαρίας για υιοθέτηση του ευρώ από την 1η Ιανουαρίου 2026, καθιστώντας τη 21ο μέλος της ευρωζώνης.
Μετά από χρόνια αναμονής, αρκετοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται τελικά να δώσουν την έγκρισή τους σε έκθεση που θα δημοσιευτεί την επόμενη Τετάρτη.
Η ένταξη της Βουλγαρίας στο ευρώ αναμένεται να ενισχύσει το εμπόριο με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, να μειώσει το κόστος συναλλαγών και να ενδυναμώσει τη θέση της χώρας στις Βρυξέλλες.
«Η ένταξη στο ευρώ θα ενισχύσει την εθνική κυριαρχία της Βουλγαρίας — θα συμμετέχουμε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της ΕΚΤ», δήλωσε ο Ατανάς Πεκάνοφ, Βούλγαρος οικονομολόγος και πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας.
Για δεκαετίες, το λεβ, το εθνικό νόμισμα της Βουλγαρίας, ήταν συνδεδεμένο με το ευρώ, αλλά η χώρα δεν συμμετείχε στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, καθώς δεν ήταν μέλος.
Εάν η ένταξη πραγματοποιηθεί όπως προγραμματίζεται το 2026, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Βουλγαρίας θα αποκτήσει επίσημη θέση στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ.
Ωστόσο, καθώς η Βουλγαρία θα είναι μόλις η 13η μεγαλύτερη οικονομία της ένωσης, εκπροσωπώντας λιγότερο από το 1% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, η επιρροή της στο Συμβούλιο θα είναι περιορισμένη.
Επιμένουν οι ανησυχίες
Οι επικριτές προειδοποιούν ότι η ένταξη στο ευρώ δεν είναι χωρίς κινδύνους. Η υιοθέτηση του κοινού νομίσματος θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προκαλέσει μονοσήμαντη αύξηση τιμών — επηρεάζοντας ιδιαίτερα τα φτωχότερα νοικοκυριά σε αγροτικές περιοχές, καθώς επιχειρήσεις ενδέχεται να εκμεταλλευτούν τη μετάβαση.
Μεσοπρόθεσμα, οι χαμηλές τοπικές τιμές τείνουν να συγκλίνουν προς τα υψηλότερα ευρωπαϊκά επίπεδα λόγω της ενίσχυσης του εμπορίου εντός της ένωσης.
Αυτό το φαινόμενο παρατηρήθηκε σε χώρες όπως η Σλοβακία, η Εσθονία και η Λιθουανία, που αντιμετώπισαν αρχική αύξηση του πληθωρισμού μετά την υιοθέτηση του ευρώ.
Οι μεγαλύτερες ανησυχίες επικεντρώνονται σε ενδεχόμενες αυξήσεις τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης, όπως τα λαχανικά, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές, όπου οι καταναλωτές έχουν περιορισμένες επιλογές.
«[Οι αγροτικοί ψηφοφόροι είναι επιφυλακτικοί] όχι επειδή είναι ευρωσκεπτικιστές, αλλά λόγω φόβου για αύξηση του κόστους ζωής», δήλωσε ο Πεκάνοφ, ένθερμος υποστηρικτής της ένταξης της χώρας στο ευρώ.
Ανταποκρινόμενος στις ανησυχίες αυτές, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ, προκάλεσε αναστάτωση στη χώρα ανακοινώνοντας νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι επιθυμεί τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την καθυστέρηση της ένταξης στο ευρώ.
Ωστόσο, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θεωρείται απίθανο να εγκριθεί από το Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο έχει ήδη αποφανθεί σε παρόμοιες περιπτώσεις ότι ένα τέτοιο δημοψήφισμα θα ήταν αντισυνταγματικό.
Η πρόταση του Ράντεφ είναι επίσης μη δημοφιλής στο κοινοβούλιο, όπου η πλειοψηφία των κομμάτων υποστηρίζει την υιοθέτηση του ευρώ.
Μιλώντας την Τρίτη, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Ρόσεν Ζελιαζκόφ, δήλωσε:
«Δεν έχει νόημα, σε μια περίοδο όπου το έθνος θα έπρεπε να είναι βέβαιο ότι η εισαγωγή του ευρώ θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, να ανοίγεται ένας διάλογος που στην πραγματικότητα χειραγωγεί τον κόσμο και του δημιουργεί φόβο.»
Η Βουλγαρία πλησιάζει τα κριτήρια ένταξης
Η Σόφια βρίσκεται σε καλό δρόμο για να πληροί τα κριτήρια εισόδου στη ζώνη του ευρώ, έχοντας μειώσει τον πληθωρισμό στον στόχο — ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια μέχρι τώρα.
Για να ενταχθεί στο ευρώ, ο μέσος πληθωρισμός της Βουλγαρίας από τον Απρίλιο 2024 έως τον Απρίλιο 2025 πρέπει να είναι εντός 1,5 ποσοστιαίας μονάδας από τον αντίστοιχο ρυθμό των τριών χωρών της ΕΕ με τον χαμηλότερο πληθωρισμό.
Για το 2024, οι χώρες αυτές ήταν:
- Ιρλανδία: 1,0%
- Ιταλία: 1,4%
- Λουξεμβούργο: 1,6%
Ο πληθωρισμός στη Βουλγαρία έπεσε από 4,7% το 2023 σε 2,6% το 2024.
Ωστόσο, αναμένεται να αυξηθεί στο 3,6% φέτος — σημαντικά πάνω από το 2,1% της ευρωζώνης για το 2025 — κυρίως λόγω αύξησης του ΦΠΑ σε πολλά αγαθά στην αρχή του έτους.
