Το «σημείο G» του εγκεφάλου: Mια σύντομη απομυθοποίηση

Η ιδέα ότι υπάρχει ένα «σημείο G» στον εγκέφαλο είναι παρηγορητική. Υπόσχεται ότι κάπου εκεί μέσα υπάρχει ένα μικρό, ευαίσθητο κουμπί που, αν το πατήσεις σωστά, σου χαρίζει απόλαυση, έμπνευση, ευτυχία και ίσως μια υπαρξιακή λύτρωση της προκοπής. Κρίμα που ο εγκέφαλος δεν διάβασε ποτέ αυτό το φυλλάδιο.

Καμία χαρτογράφηση, κανένα κουμπί

Στη σκληρή πραγματικότητα της νευροεπιστήμης, δεν υπάρχει ούτε σημείο G, ούτε σημείο F (για «φώτιση»), ούτε καν σημείο “on/off”. Ο εγκέφαλος λειτουργεί σαν δημόσια υπηρεσία: πολλά τμήματα, αργή συνεννόηση, αντικρουόμενες οδηγίες και σπάνια ικανοποίηση του πολίτη.

Η ντοπαμίνη δεν είναι αυτό που νομίζεις

Ακούγεται συχνά ότι «η ντοπαμίνη είναι η χημεία της ευχαρίστησης». Όχι ακριβώς. Είναι η χημεία του «κυνήγα το ξανά». Δεν σου λέει «είσαι καλά», σου λέει «ίσως αν προσπαθήσεις λίγο ακόμη να γίνεις». Με λίγα λόγια, το υποτιθέμενο σημείο G του εγκεφάλου είναι περισσότερο σύστημα ειδοποιήσεων τύπου push notification παρά πηγή ευδαιμονίας.

Η μεγάλη ειρωνεία

Οι πιο έντονες εμπειρίες έρχονται συνήθως όταν ο εγκέφαλος σταματά να κάνει αυτό που κάνει καλύτερα: να μιλάει ασταμάτητα. Όταν σβήνει λίγο ο εσωτερικός σχολιαστής («πώς φαίνομαι; το κάνω σωστά; τι θα γίνει μετά;»), τότε — και μόνο τότε — κάτι μοιάζει με κορύφωση. Άρα το «σημείο G» του εγκεφάλου ενεργοποιείται όταν… παραιτείται.

Τελικό χτύπημα

Το «σημείο G» του εγκεφάλου δεν υπάρχει, γιατί αν υπήρχε:

• θα το είχαν ήδη πουλήσει σε εφαρμογή,
• θα το διαφήμιζε κάποιος influencer,
• και θα ένιωθες ενοχές που δεν το ενεργοποιείς αρκετά.

Ευτυχώς, ο εγκέφαλος παραμένει πιο σύνθετος, πιο ενοχλητικός και πολύ λιγότερο συνεργάσιμος. Και ίσως εκεί — μέσα σε αυτή την αποτυχία απλοποίησης — να βρίσκεται η μόνη αληθινή απόλαυση.