Ιώσεις στο Σχολικό Περιβάλλον: Συμβολή της Παθολόγου – Διαβητολόγου Νικολέτας Π. Τάντση

Τα σχολεία με το άνοιγμα τους, εκτός από τους μαθητές, υποδέχονται και τους ιούς, πιστούς στο ραντεβού τους τους φθινοπωρινούς μήνες.

Ο λόγος που κάθε χρόνο οι ιώσεις εμφανίζονται στο σχολικό περιβάλλον είναι :

·1.Εποχικότητα: Το άνοιγμα των σχολείων συνήθως συμπίπτει με την αρχή του φθινοπώρου, όταν αρχίζει η αύξηση των ιώσεων του αναπνευστικού λόγω του κρύου και της παραμονής σε κλειστούς χώρους.

· 2.Συνωστισμός: Τα παιδιά βρίσκονται σε κλειστούς χώρους για πολλές ώρες μαζί, κάτι που διευκολύνει τη μετάδοση μέσω σταγονιδίων (βήχας, φτέρνισμα, ομιλία).

· 3.Στενή επαφή: Το παιχνίδι, οι ομαδικές δραστηριότητες και η ανταλλαγή αντικειμένων (μολύβια, μπουκάλια, παιχνίδια) αυξάνουν τις πιθανότητες μετάδοσης.

· 4.Ανοσολογική ωριμότητα: Τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα, δεν έχουν αναπτύξει ακόμα πλήρως ανοσία απέναντι σε πολλούς ιούς, οπότε μολύνονται πιο εύκολα και συχνά.

· 5.Υγιεινή: Η σωστή τήρηση κανόνων υγιεινής (πλύσιμο χεριών, κάλυψη στόματος) είναι δυσκολότερη σε μικρά παιδιά.

Eτσι το σχολείο λειτουργεί σαν “κόμβος” διάδοσης ιών, που στη συνέχεια μεταφέρονται και στο οικογενειακό περιβάλλον.

Οι πιο συχνά εμφανιζόμενοι ιοί είναι αυτοί που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού όπως:

Ιοί του αναπνευστικού

· Ρινοϊοί → πιο συχνή αιτία του “κρυολογήματος”.

· Αδενοϊοί → μπορούν να προκαλέσουν από απλό συνάχι και φαρυγγίτιδα μέχρι επιπεφυκίτιδα.

· Ιός παραγρίπης → υπεύθυνος για λαρυγγίτιδα και βρογχιολίτιδα σε παιδιά.

· Αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) → κυρίως σε βρέφη και μικρά παιδιά, μπορεί να προκαλέσει βρογχιολίτιδα.

· Γρίπη → αρχίζει να εμφανίζεται από το φθινόπωρο (συνήθως πιο έντονα από Δεκέμβριο).

· COVID-19→ χωρίς ιδιαίτερη εποχική κατανομή ,χρονικά παρών πιο νωρίς από τη γρίπη ,με κλινική εικόνα από “κοινού κρυολογήματος” εως και εμπύρετης λοίμωξης κατωτέρου αναπνευστικού.

·Ιοί γαστρεντερικού

· Ροταϊός → συχνή αιτία γαστρεντερίτιδας στα μικρά παιδιά.

· Νοροϊός → πολύ μεταδοτικός, προκαλεί εμετούς και διάρροιες, συχνά σε “εξάρσεις” σε σχολεία ή παιδικούς σταθμούς.

· Άλλοι ιοί

· Εντεροϊοί (π.χ. Coxsackie) → μπορεί να προκαλέσουν ιογενείς φαρυγγίτιδες, εξανθήματα ή νόσο “χεριών-ποδιών-στόματος”.

Με ποιον τρόπο μπορούμε να μειώσουμε τις “επιθέσεις” των ιών και να θωρακίσουμε τους ευαίσθητους παιδικούς οργανισμούς;

1. Η τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής είναι το Α και το Ω για την άμυνα του οργανισμού. Και δυστυχώς όσο αυτονόητη είναι για μας τους μεγάλους, τόσο δύσκολη είναι για τους μικρούς. Το πλύσιμο των χεριών είναι ο πιο βασικός και ευτυχώς απλός κανόνας. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος με τον οποίο «ταξιδεύουν» τα μικρόβια από τον έναν οργανισμό στον άλλον, περνάει από τα χέρια. Καλό είναι να εκπαιδεύονται τα παιδιά στο σκούπισμα της μύτης του με το χαρτομάντηλο όταν έχει συνάχι και στο πως να το πετάει αμέσως στον κάδο απορριμμάτων, ή πώς να βήχει καλύπτοντας το στόμα και τη μύτη του με το εσωτερικό του αγκώνα του.

2. Η σωστή διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά αλλά και σε αντιοξειδωτικά συστατικά (βιταμίνη C, βιταμίνη E, β-καροτένιο, λυκοπένιο και σελήνιο) μπορεί να ενισχύσει τον οργανισμό του παιδιού.

3. Εξίσου σημαντικός παράγοντας στη θωράκιση του ανοσοποιητικού συστήματος θεωρείται και ο ύπνος, Οι ώρες της ξεκούρασης είναι απαραίτητες καθόλη τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και είναι σημαντικό να τηρείται το χρονοδιάγραμμα του ύπνου που σε παιδιά τριών εως 10 ετών χρειάζονται 10-12 ώρες ύπνου καθημερινά. Ενώ η έλευση του ύπνου πρέπει να γίνεται νωρίς το βράδυ κατά προτίμηση εως τις 10μμ.

4. Αποφύγετε το κάπνισμα μέσα στο σπίτι. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά που ζουν σε σπίτια καπνιστών έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να εκδηλώσουν ωτίτιδα και λοιμώξεις του αναπνευστικού.

5. Διατηρείτε τη σωστή θερμοκρασία εντός σχολείου, αλλά και στο σπίτι. Η τελευταία δεν πρέπει να ξεπερνά τους 19-21 βαθμούς Κελσίου. Η πολύ ζεστή και ξηρή ατμόσφαιρα διευκολύνει τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού.

6. Διενεργείστε τους προβλεπόμενους αντιγριπικούς εμβολιασμούς στα παιδιά σας αλλά και στους ίδιους ,δεδομένης της παροχής του συγκεκριμένου εμβολίου πλέον σε όλους μέσω του ΕΟΠΥΥ.

7. Μένουμε σπίτι όταν είμαστε άρρωστοι: Αν ένα παιδί έχει πυρετό ή έντονα συμπτώματα, καλύτερα να ξεκουραστεί στο σπίτι και να προστατεύσει τους συμμαθητές του.Η επιστροφή στο σχολείο πρέπει να γίνεται εφόσον το παιδί παραμένει απύρετο για ένα 24ωρο, χωρίς τη λήψη αντιπυρετικών δισκίων.

Πότε χρειάζεται επίσκεψη σε γιατρό;

· Υψηλός πυρετός (>38.5°C) που επιμένει πάνω από 2–3 ημέρες ή δεν πέφτει με αντιπυρετικά.

· Δυσκολία στην αναπνοή: ταχύπνοια, συριγμός, εισολκή θώρακα, βογγητά.

· Αφυδάτωση: ξηρά χείλη, μειωμένα ούρα, υπνηλία, άρνηση λήψης υγρών.

· Επίμονοι εμετοί ή διάρροιες που οδηγούν σε αδυναμία/απώλεια βάρους.

· Υπνηλία ή λήθαργος πέρα από την αναμενόμενη κακουχία.

· Σοβαρός πονοκέφαλος, δυσκαμψία αυχένα ή εξάνθημα που δεν υποχωρεί με πίεση.

Γενικός κανόνας: Αν η εικόνα είναι “ένα απλό κρυολόγημα” με ήπιο πυρετό, μπούκωμα και βήχα, συνήθως αρκεί η καλή ενυδάτωση, ξεκούραση και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Αν όμως κάτι ανησυχεί ή “ξεφεύγει” από το συνηθισμένο, είναι πάντα ασφαλέστερο να επικοινωνήσει κανείς με γιατρό.

Εν κατακλείδι, έχοντας ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ σχολείου-γονέων για έγκαιρη ενημέρωση όταν εμφανίζονται συμπτώματα και με μικρές καθημερινές κινήσεις, μπορούμε να μειώσουμε τις ιώσεις και να κρατήσουμε τα παιδιά στο σχολείο υγιή, χαρούμενα και έτοιμα να μάθουν.

Dr. Νικολέτα Π.Τάντση

Παθολόγος-Διαβητολόγος